Mẹo về Bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho thể L2 Chi Tiết
Bùi Minh Chính đang tìm kiếm từ khóa Bệnh lơ xê mi cấp dòng lympho thể L2 được Update vào lúc : 2022-08-03 20:52:03 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Ung thư máu cấp tính hay còn gọi là Lơ-xê-mi cấp. Đặc trưng của bệnh là sự việc tăng sinh nhanh gọn những tế bào non ác tính (tế bào blast) trong tủy xương, lan tràn ra máu ngoại vi và tích lũy trong những đơn vị khác. Những tế bào không bình thường này sẽ không thể chống lại nhiễm trùng và làm suy yếu kĩ năng tạo ra những tế bào hồng cầu và tiểu cầu thông thường của tủy xương.
Nội dung chính- Ai có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn mắc bệnh ung thư máu?Triệu chứng ban đầu của bệnh ra làm sao?Làm xét nghiệm gì để chẩn đoán xác định bệnh?Bệnh ung thư máu được điều trị ra làm sao?Bệnh có phòng ngừa được không?NGUYÊN NHÂNCƠ CHẾ SINH BỆNH HỌCTRIỆU CHỨNG LÂM SÀNGPHÂN LOẠI LƠ-XỀ-MI CẤPĐIỂU TRỊTIÊN LƯỢNGVideo liên quan
Bệnh được ghi nhận lần đầu tiên năm 1827. Theo thời gian bệnh có nhiều tên gọi như rất khác nhau như Leucocythemia (tăng bạch cầu), hay bệnh White blood (máu trắng). Cuối cùng bệnh này mang tên mà đến giờ đây vẫn đang được sử dụng, đó là Leukemia (Lơ-xê-mi).
Theo phân loại của những nhà huyết học Pháp – Mỹ – Anh (FAB), ung thư máu cấp tính được phân thành Lơ-xê-mi cấp dòng tủy (từ thể M0 đến M7) và Lơ-xê-mi cấp dòng lympho (từ thể L1 đến L3). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phân loại bệnh ung thư máu cấp theo đặc điểm tế bào, miễn dịch và không bình thường di truyền cũng như tiền sử điều trị. Bệnh ung thư máu cấp thường tiến triển nhanh, nên phải điều trị sớm.
Ai có rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn mắc bệnh ung thư máu?
Mặc dù những Chuyên Viên không chắc như đinh về nguyên nhân gây ra ung thư máu cấp tính, tuy nhiên họ đã xác định được một số trong những yếu tố rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn gây bệnh gồm có:
– Tiếp xúc với tia xạ.
– Tiếp xúc nhiều lần với một số trong những hóa chất (ví dụ: benzen…).
– Nhiễm virus HTLV1, HTLV2.
– Sau hóa trị, sau những bệnh rối loạn sinh tủy/tăng sinh tủy ác tính
– Người mắc bệnh di truyền như hội chứng Down…
Triệu chứng ban đầu của bệnh ra làm sao?
Các triệu chứng rất khác nhau tùy thuộc vào thời điểm và thể bệnh ung thư máu cấp, nhưng chúng hoàn toàn có thể gồm có:
– Sốt kéo dãn, dễ nhiễm trùng, ra nhiều mồ hôi đêm.
– Gầy sút cân nhanh, xanh xao, mệt mỏi.
– Gan to, lá lách to, hạch to, phì đại lợi, đau xương.
– Xuất huyết trên da hay chảy máu khó cầm…
Làm xét nghiệm gì để chẩn đoán xác định bệnh?
Làm xét nghiệm máu, nếu nghi ngờ ung thư máu cấp tính sẽ được chỉ định làm thêm xét nghiệm tủy xương để chẩn đoán xác định bệnh (tế bào non ác tính chiếm tỷ lệ ≥ 20% những tế bào có nhân trong tủy xương, những dòng hồng cầu, bạch cầu hạt và mẫu tiểu cầu bị lấn át bởi tế bào non ác tính). Đồng thời làm thêm những xét nghiệm di truyền, miễn dịch và những xét nghiệm khác để phân loại thể bệnh, phân nhóm rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn, theo dõi điều trị.
Bệnh ung thư máu được điều trị ra làm sao?
Điều trị phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe của người bệnh và loại ung thư máu cấp tính. Bệnh nhân hoàn toàn có thể được phối hợp điều trị nhiều phương pháp gồm có: hóa trị liệu, thuốc miễn dịch điều trị ung thư, thuốc nhắm đích, xạ trị, ghép tế bào gốc và phối phù phù hợp với những điều trị tương hỗ khác ví như gạn tách tế bào máu, truyền chế phẩm máu, điều trị nhiễm trùng, điều trị rối loạn đông máu… Bệnh nhân cũng hoàn toàn có thể tham gia vào một số trong những điều trị thử nghiệm lâm sàng nếu có.
Ung thư máu cấp tính thường trải qua nhiều đợt điều trị gồm có tấn công, củng cố và duy trì. Trong quá trình điều trị tại viện cũng như thời gian ở nhà, bệnh nhân cần phải làm những xét nghiệm kiểm tra định kỳ, đảm bảo vệ sinh thành viên sạch sẽ và dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Bệnh nhân cần thực hiện chính sách ăn chín uống sôi, đủ chất dinh dưỡng.
Với sự tiến bộ của y học lúc bấy giờ thì việc điều trị ung thư máu cấp tính đã đạt được nhiều kết quả khả quan, kéo dãn đáng kể thời gian sống thêm cho những người dân bệnh.
Bệnh có phòng ngừa được không?
Nguyên nhân của bệnh ung thư máu cấp tính vẫn chưa rõ ràng, nên không còn cách nào để ngăn ngừa triệt để bệnh phát sinh. Tuy nhiên, duy trì lối sống lành mạnh, tránh tiếp xúc với những dung môi, hóa chất và tránh tiếp xúc không thiết yếu với tia xạ nói chung là phương pháp tốt để phòng bệnh. Nếu bạn nghĩ rằng mình có tín hiệu của bệnh ung thư máu cấp tính, nhận thức được những yếu tố rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn và triệu chứng của bệnh, khi đó việc đi khám làm xét nghiệm kiểm tra là rất quan trọng để được chẩn đoán xác định bệnh và điều trị sớm.
ĐỊA ĐIỂM HIẾN MÁU VÀ XÉT NGHIỆM:
Viện Huyết học – Truyền máu TW (phố Phạm Văn Bạch, quận Cầu Giấy, Tp Hà Nội Thủ Đô):
Thời gian:
Thứ 2 – thứ 6: 6h30 – 17h00 (khám theo bảo hiểm y tế, khám thu phí và khám theo yêu cầu);
Thứ 7: 7h30 – 17h00 (khám theo yêu cầu).
Các điểm hiến máu và xét nghiệm ngoại Viện: 8h00 – 12h00 và 13h30 – 17h00, từ thứ 3 – Chủ nhật (nghỉ thứ 2 và những ngày Lễ, Tết).
- Số 26 Lương Ngọc Quyến, quận Hoàn Kiếm, Tp Hà Nội Thủ Đô
Số 132 Quan Nhân, quận TX Thanh Xuân, Tp Hà Nội Thủ Đô
Số 10, ngõ 122 đường Láng, quận Đống Đa, Tp Hà Nội Thủ Đô
ThS.BS. Nguyễn Quốc Nhật
Phó trưởng khoa Điều trị hóa chất, Viện Huyết học – Truyền máu TW
1. Eichhorst B, Fink AM, Bahlo J et al: First-line chemoimmunotherapy with bendamustine and rituximab versus fludarabine, cyclophosphamide, and rituximab in patients with advanced chronic lymphocytic leukaemia (CLL10): Một thử nghiệm quốc tế, nhãn mở, ngẫu nhiên, quá trình 3, không chất lượng. Lancet Oncol 17:928–942, 2022.
Lơ-xê-mi cấp (LXMc) không phải là một bệnh đơn thuần mà là một nhóm bệnh đặc trưng bồi sự tăng sinh và tích lũy trong tủy xương và ở máu ngoại vi của những tế bào tạo máu chưa trưởng thành, ác tính (non - ác tính). Những tế bào này sẽ từ từ thay thế và ức chế quá trình trưởng thành và phát triển của những dòng tế bào thông thường trong tủy xương.
Bệnh LXMc đã được ghi nhận lần đầu tiên từ năm 1827 khi Velpeau thông báo bệnh nhân đầu tiên. Đến năm 1845, Bennett đã đặt tên cho bệnh LXMc là leucocythemia (tăng bạch cầu). Sau đó, Virchovv gọi bệnh này là bệnh white blood (máu trắng). Và ở đầu cuối chính ông đặt cho bệnh này một tên gọi mà đến giờ đây vẫn đang được sử dụng, đó là leukemia (tiếng Hy Lạp nghĩa là máu trắng). Năm 1887, phải nhờ có phát minh nhuộm tiêu bản máu của Ehrlich thì mới hoàn toàn có thể phân biệt được những dạng rất khác nhau của dòng bạch cầu. Cụm từ LXMc (acute leukemia) đã được Ebstein sử dụng lần đầu tiên vào năm 1889 để mô tả tình trạng bệnh tiến triển cấp tính và không đáp ứng với những phương pháp điều trị hiện có vào thòi kỳ đó. Tới năm 1900 thì cốc cụm từ dòng tủy và dòng lympho đã khởi đầu được sử dụng để phân loại LXMc.
NGUYÊN NHÂN
Tỷ lệ mắc bệnh LXMc ở Việt Nam vẫn không được xác định. Theo những thông kê tại Bệnh viện Bạch Mai thì bệnh LXMc chiếm 21% những bệnh máu vào thời kỳ 1979- 1984. Thời kỳ 1997 - 1999, theo Trần Thị Minh Hương & cs, tại Viện Huyết học và Truyền máu, bệnh LXMc là bệnh gặp nhiều nhất trong số những bệnh về máu với tỷ lệ 38,5%, trong đó LXMc dòng lympho chiếm tỷ lệ 17,3%. Tại Mỹ, LXMc dòng tủy chiếm tỷ lệ khoảng chừng 1,2% những bệnh ung thư. Tỷ lệ này tăng cùng với tuổi và tương đối ổn định từ trong năm 1960. Theo Đỗ Trung Phấn và cs, đối với nhóm bệnh nhân LXMc dòng lympho, phái mạnh gặp nhiều hơn nữa nữ giới với tỷ lệ chênh lệch khá rõ nét là một trong,9/1, còn nhóm LXMc dòng tủy, tỷ lệ này là một trong/1. vẫn theo nghiên cứu và phân tích này, tuổi trung bình của nhóm LXMc dòng lympho là 30,98 trong đó 60,8% là dưới 30 tuổi, tuổi trung bình của những bệnh nhân LXMc dòng tủy là 44,3.
Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh LXMc vẫn không được xác định một cách đúng chuẩn. Yếu tố di truyền, thuốc, yếu tố môi trường tự nhiên thiên nhiên, virus được đề cập đến như thể những yếu tố rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn gây bệnh.
Yếu tố di truyềnYếu tố mái ấm gia đình: Có rất nhiều thông báo về tình trạng mắc bệnh LXMc ở những thành viên trong một mái ấm gia đình. Khả năng mắc bệnh tăng gấp 3 lần ở những đứa con có bố hoặc mẹ mắc bệnh LXMc. Trong hai trẻ sinh đôi cùng trứng, nếu một trẻ mắc bệnh thì kĩ năng mắc bệnh của trẻ thứ hai là 25%, thường xẩy ra dưới 2 tuổi, liên tục trong cùng một năm và thường cùng một loại LXMc. Khả năng mắc bệnh LXMc ở những trẻ do cốc bà mẹ lớn tuổi sinh ra cũng cao hơn so với thông thường.
Bệnh di truyền: Tỷ lệ mắc bệnh LXMc trong nhóm những bệnh di truyền như Down, Klinefelter, Fanconi... cao hơn so với nhóm không còn những bệnh di truyền. Tỷ lệ mắc bệnh LXMc của quần thể bệnh nhân Down cao gấp 10 lần so với quần thể không mắc HC Down. Trong số những trẻ em LXMc, số những trẻ có hội chứng Down cao gấp 20 lần so với nhóm khác. Theo một số trong những tác giả, thì sự phát triển của bệnh LXMc ở những người dân mắc bệnh lý di truyền là cả một quá trình gồm nhiều quá trình. Những biến loạn gen làm cho những NST trở nên kém bền vững và dễ dẫn đến những biến loạn thứ phát.
Yếu tố môi trường tự nhiên thiên nhiênSự tiếp xúc với tia xạ ion hóa và một số trong những chất hoá học cũng liên quan đến sự phát triển của bệnh LXMc.
Tia xạ: Tỷ lệ mắc bệnh LXMc trong nhóm những nạn nhân sông sót sau vụ nổ bom hạt nhân tại Hirosima và Nagazaki cao gấp 20 lần so với nhóm chứng. Thời gian tiềm tàng từ lúc xảy ra vụ nổ bom đến khi xuất hiện bệnh là từ 5 đến 21 năm mà đỉnh điểm là khoảng chừng năm thứ 6-7. Nguy cơ phát triển bệnh liên quan ngặt nghèo với tuổi của người bệnh lúc vụ nổ xảy ra (cao nhất ở người <10>50) và cường độ tiếp xúc. Tiếp xúc với cường độ trung bình cũng luôn có thể có liên quan đến sự phát triển của bệnh. Nhóm những trẻ em sống gần những nhà máy sản xuất điện nguyên tử có tỷ lệ mắc bệnh LXMc cao hơn so với những nhóm trẻ khác. Qua một số trong những khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích, những tác giả cũng nhận thấy rằng việc sử dụng tia xạ trong điều trị một số trong những bệnh lành tính như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sông dính khớp, u tuyến giáp... cũng hoàn toàn có thể làm tăng rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn xuất hiện bệnh LXMc.
Các chất hoá học: Việc sử dụng thường xuyên những chất hóa học như benzen, thorotrast,.. thuốc trừ sâu, thuốc điều trị ung thư., làm cho rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn xuất hiện LXMc tăng cao. Tỷ lệ mắc bệnh LXMc của công nhân những ngành như cao su, thuộc da thường xuyên tiếp xúc với benzen cao hơn nhiều 80 với công nhân những ngành khác. Trong những thuốc chống ung thư thì những thuốc thuộc nhóm ankylan, nitrosourea, procarbazin là những thuốc hoàn toàn có thể gây LXMc thứ phát cao. Việc phối hợp điểu trị hoá chất với điều trị tia xạ làm cho rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn mắc bệnh LXMc tăng cao một cách rõ rệt. Trong điều trị bệnh Hodgkin, rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn tích lũy mắc bệnh LXMc tính từ lúc khởi đầu điều trị hoá chất tăng lên một cách đều đặn thường niên và đạt đến tỷ lệ 13% vào năm thứ 7. Hiện nay, LXMc liên quan đến điều trị hoá chất chiếm 10-15% tổng số LXMc. Bệnh LXMc thứ phát liên quan đến điều trị HC thường đi sau một tình trạng rối loạn sinh tủy và có những biểu lộ lâm sàng cũng như tiên lượng khác với LXMc nguyên phát.
VirusCho đến nay thì những nhà huyết học trên thế giới chưa tìm ra được một dẫn chứng nào xác nhận mối liên quan trực tiếp giữa bệnh LXMc và virus. Một số khu công trình xây dựng nghiên cứu và phân tích thực nghiệm đã hoàn toàn có thể gây ra bệnh LXMc trên động vật bằng virus RNA thuộc nhóm retrovirus. Tuy nhiên nay đã và đang có những dẫn chứng xác nhận mối liên quan gián tiếp giữa LXMc và virus: giữa HTLV1 (human T cell leukemia virus 1) và bệnh lơ-xê-mi/u lympho tế bào T, giữa virus Epstein- Barr và LXMc thể L3 hoặc u lympho Burkitt.
Cuối cùng là những bệnh LXMc xuất hiện sau những bệnh máu ác tính khác ví như hội chứng tăng sinh tủy ác tính, đa u tủy xương và Waldenstrom, suy tủy xương vô căn.
CƠ CHẾ SINH BỆNH HỌC
Cơ chế sinh bệnh của bệnh LXMc lúc bấy giờ vẫn không được xác định rõ. Đa số những tác giả trên thế giới đều nhận định rằng sinh bệnh học của LXMc gắn sát với những biến loạn nhiễm sắc thể kiểu biến đoạn hoặc chuyển đoạn. Các biến loạn nhiễm sắc thể này dẫn đến rối loạn trong quá trình tổng hợp những prôtêin tham gia vào quá trình phát triển và trưởng thành của những tế bào tạo máu, dẫn đến ức chế những quá trình này và gây ra bệnh. Nguyên nhân xâu xa của những biến loạn này đó đó là những yếu tố rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn mà đã được đề cập đến trong phần trên.
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
Triệu chứng cơ năngBệnh nhân hoàn toàn có thể biểu lộ những triệu chứng cơ năng như: mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, chán ăn, đau những xương dài, ức, sườn (25%), đau xương khớp nhất là những khớp lớn, sốt, giảm cân, toàn thân suy sụp.
Triệu xác nhận thểCác triệu chứng của bệnh LXMc thường không đặc hiệu và thể hiện mối liên quan với quá trình giảm sinh của những dòng tế bào tạo máu do sự tăng sinh của những tế bào lơ-xê-mi và sự xâm nhiễm của những tế bào lơ-xê-mi vào những đơn vị.
Các hội chứng lâm sàng: thiếu máu (dòng hồng cầu), xuất huyết (dòng tiểu cầu) và nhiễm trùng (dòng bạch cầu), hội chứng u hay thâm nhiễm: phì đại lợi, gan to, lách to, hạch to, u trung thất, những tổn thương da, những tín hiệu thần kinh khu trú như liệt mặt, sụp mi mắt, những tín hiệu của tăng áp lực nội sọ như đau dầu, nôn, tê đầu chi...
Trong LXMc dòng tủy, những hội chứng do sự giảm sinh những dòng tế bào tạo máu thường trầm trọng hơn và thường gặp hơn còn trong LXMc dòng lympho thì thưòng gặp hội chứng thâm nhiễm hơn. Các biểu lộ lâm sàng của LXMc dòng lympho thường rầm rộ hơn, điển hình hơn so với những bệnh nhân LXMc dòng tủy.
Bảng 2.4. So sánh biểu lộ lâm sàng giữa LXMc dòng tủy
và LXMc dòng lympho (theo Đỗ Trung Phấn & cs)
LXMc dòng lympho
LXMc dòng tủy
Hội chứng thiếu máu
87,2%
97,3%
Hội chứng thâm nhiễm
75,2%
15,1%
Hội chứng xuất huyết
37,6%
26%
Hội chứng nhiễm trùng
48,8%
34,2%
Có >3 hội chứng
64.7%
19,2%
Có 4 hội chứng
26.5%
1,4%
Ngoài ra, hội chứng thâm nhiễm cũng hay gặp trong thể LXMc dòng mono và những thể khác của LXMc dòng tủy với số lượng bạch cầu cao. LXMc dòng tủy thể M3 thường có hội chứng xuất huyết nặng hơn những thê khác. Trong LXMc dòng lympho, 85% những trường hợp có u trung thất, tràn dịch màng phổi, màng tim là LXMc dòng lympho T. Sốt kéo dãn kèm hay là không kèm hội chứng nhiễm trùng gặp ở khoảng chừng 10% số bệnh nhân. Bệnh nhân LXMc thường thể hiện tình trạng nhiễm trùng miệng, thực quản, hậu môn và xung quanh hậu môn, đường hô hấp trên, phổi.
Theo một số trong những những tác giả, khi một bệnh nhân đến khám với những triệu chứng thiếu máu, sốt, gan và/hoặc lách và/hoặc hạch to, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể định hướng chẩn đoán lâm sàng là leukemia cấp và là leukemia cấp dòng lympho. Chẩn đoán của tất cả chúng ta sẽ tăng thêm phần chắc như đinh nếu đấy là một bệnh nhân nam và tuổi trẻ <30,>
Đa số những bệnh nhân thể hiện một tình trạng giảm 3 dòng máu ngoại vi và xuất hiện bạch cầu non trong công thức bạch cầu. Các chỉ sô hồng cầu máu ngoại vi thể hiện thiếu máu bình sắc hồng cầu thông thường không hồi sinh. Số lượng bạch cầu hoàn toàn có thể từ dưới 1G/l cho tới trên 200G/l. Đa số bệnh nhân có số lượng bạch cầu trong khoảng chừng từ 5-30G/l. Theo một thống kê của những tác giả Tây Đức về bệnh LXMc dòng lympho thì số lượng bạch cầu cao trong 59%, thông thường trong 14% và giảm trong 27% những trường hợp, riêng biệt có trường hợp số lượng bạch cầu lên trên 500G/l và trên 90% bệnh nhân có bạch cầu non trong công thức bạch cầu; số lượng tiểu cầu <25g>
Bảng 2.5. Một số đặc điểm cận lâm sàng LXMC dòng tủy
và LXMc dòng lympho (theo Đỗ Trung Phấn & cs)
LXMc dòng lympho
LXMc dòng tủy
Số lượng hồng cầu 071)
2.71
2.069
Lượng hemoglobin (g/l)
78,29
63,33
Số lượng bạch cầu (G/l)
54,06
33,19
Số lượng tiểu cầu (G/l)
67,08
45,04
Tủy đồ:Gai chậu sau trên là vị trí thích hợp nhất để lấy tủy làm xét nghiệm. Tuy nhiên trong những trường hợp ví dụ như trước đó đã điểu trị tia xạ vùng xương chậu, vùng dự tính chọc tủy có biểu lộ nhiễm trùng, gai chậu sau trên khó xác định, phụ nữ có thai... thì xương ức là vị trí lý tưởng được chọn để làm xét nghiệm tủy đồ. Dịch tủy lây ra sẽ được sử dụng trong bốn phương pháp xét nghiệm rất khác nhau: hình thái tế bào học, hoá học tế bào, miễn dịch tế bào và di truyền tế bào và hoàn toàn có thể nhuộm Prusian để đánh giá tình trạng dự trữ sắt.
Tủy đồ của bệnh nhân LXMc thường đã cho tất cả chúng ta biết một tình trạng tủy giàu tế bào. Tuy nhiên trong những trường hợp LXMc thứ phát, tủy thường nghèo tế bào hoặc có tỷ lệ thông thường. Các dòng tế bào tạo máu thông thường trong tủy bị thay thế bởi những tế bào lơ-xê-mi. Theo tiêu chuẩn chẩn đoán năm 1986 của FAB, những tế bào non ác tính phải chiếm tỷ lệ > 30% những tế bào có nhân trong tủy thì chẩn đoán xác định LXMc. Năm 2001, Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra tiêu chuẩn mới để chẩn đoán xác định LXMc với quy định tỷ lệ tế bào non ác tính > 20% những tế bào có nhân trong tủy. Khi phân tích tiêu bản tủy đồ, hoàn toàn có thể quan sát thấy sự trưởng thành không thông thường của những tế bào dòng tủy còn sót lại, thể Auer trong bào tương của những tế bào LXM. Thể Auer hoàn toàn có thể gặp trong khoảng chừng 50% những trường hợp LXMc dòng tủy, đặc biệt những thể MI và M2.
Sinh thiết tủy:Chỉ định trong những trường hợp không đủ tiêu chuẩn chẩn đoán xác định LXMc do tủy nghèo tế bào. Sinh thiết tủy sẽ cho biết thêm thêm đúng chuẩn tỷ lệ tế bào tạo máu trong tủy, có hay là không còn tình trạng xâm lấn tủy của những tế bào LXM, tình trạng xơ, và tình trạng dòng mẫu tiểu cầu.
Hoá học tế bào:Nhuộm hoá học tế bào những tiêu bản tủy được cho phép chẩn đoán phân loại LXMc. Bốn phương pháp nhuộm hóa học tế bào hiện giờ đang được sử dụng: periodic acid-Schiff (PAS), Sudan đen, peroxidase và esterase (đặc hiệu và không đặc hiệu). Các tế bào non của dòng bạch cầu hạt, dòng mono thường âm tính đối với PAS trong khi đó tất cả những tế bào non của dòng lympho dương tính mạnh dưới dạng hạt tạo thành những vòng tròn đồng tâm một cách đặc trưng. Thể tiền tuỷ bào β (romyelocyte) cũng dương tính với PAS nhưng phủ rộng nhạt. Các tế bào thuộc dòng hổng cầu cũng cho phản ứng dương tính với PAS ở dạng hạt nhưng phủ rộng. Như vậy PAS được sử dụng để phân biệt giữa LXMc dòng lympho và dòng không phải lympho.
Đối với peroxydase: những tế bào non của dòng bạch cầu hạt cho phản ứng dương tính trong khi đó dòng hồng cầu, mono, mẫu tiểu cáu và lympho cho phản ứng âm tính. Nhuộm sudan đen cũng cho kết quả tương tự nhưng sudan thường cho phản ứng dương tính mạnh hơn 80 với peroxydase do vậy phương pháp này hoàn toàn có thể giúp tất cả chúng ta chẩn đoán phân loại trong một số trong những trường hợp mà peroxydase dương tính yếu.
Phương pháp esterase không đặc hiệu được sử dụng trong chẩn đoán LXMc dòng mono vì những tế bào thuộc dòng mono cho phản ứng dương tính mạnh và bị ức chế bởi sodium fluorid.
Miễn dịch tế bào:Đây là phương pháp sử dụng kháng thể đơn dòng để phát hiện những dấu ấn trên mặt phẳng tế bào. Phương pháp này rất có mức giá trị để chẩn đoán phân loại, đặc biệt trong những trường hợp tế bào lơ-xê-mi là những tế bào non rất kém biệt hoá đều cho phản ứng âm tính hoặc dương tính yếu đối với những phương pháp nhuộm hoá học tế bào(15%). Các tế bào lơ-xê-mi thuộc dòng tủy sẽ phản ứng dương tính với những kháng nguyên CD33 hoặc CD14. Các tế bào thuộc dòng lympho B dương tính vối CD19, CD20, CD10, HLA-DR, TdT; dòng T dương tính với CD2, CD3, CD5, CD7, CD4, CD8, CD10, TdT(terminal deoxynucleotidyl transíerase). CD10 được gọi là kháng nguyên chung của dòng lympho. Đôi khi tất cả chúng ta hoàn toàn có thể gặp những tế bào lơ-xê-mi dòng tủy mang những kháng nguyên của dòng lympho như CD2 hoặc CD19.
Di truyền tế bào: Những không bình thường nhiễm sắc thể là rất hay gặp trong bệnh LXMc: chuyển đoạn 15 và 17, 8 và 21, 9 và 22, đảo ngược NST 16, mất một NST số 7.... Những không bình thường NST này còn có một số trong những giá trị nhất định trong tiên lượng bệnh. Tuy nhiên cho tới nay vẫn chưa xác định được những không bình thường đặc hiệu hoàn toàn có thể giúp ích trong chẩn đoán phân loại LXMc. Hiện nay, phương pháp sinh học phân tử đã được sử dụng rộng rã trên thế giới nhằm mục đích tiếp tục xác định những biến loạn di truyền ở mức độ phân tử tương hỗ cho chẩn đoán và tiên lượng bệnh.
Bàng 2.7. Tỷ lệ của những không bình thường nhiễm sắc thể gặp tại VHHTMTƯ
(theo Đỗ Trung Phấn và cs)
Các xét nghiệm đông và cầm máu: thường có rối loạn đông máu trong LXMc thể M3: đông máu rải rác trong lòng mạch, tiêu sợi huyết hoặc chỉ đơn thuần là giảm tỷ lệ prothrombin.
Sinh hoá: acid uric cao trong khoảng chừng 60-70% trường hợp, LDH tăng, những rối loạn nước và điện giải...
PHÂN LOẠI LƠ-XỀ-MI CẤP
LXM cấp dòng lymphoHiện nay có hai cách phân loại: theo hình thái tế bào và theo miễn dịch tế bào.
Phân loại theo hình thái:
Ll: những tê bào bạch cầu non có kích thước đồng đều
L2 : tế bào to nhỏ không đều
L3 : đa số là tế bào lớn có không bào (thể Burkitt)
Phân loại theo miễn dịch:
LXMc dòng tủy: Xem bảng 2.8
ĐIỂU TRỊ
Mục đích của điều trị LXMc là tạo ra và duy trì tình trạng lui bệnh hoàn toàn. Theo định nghĩa của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, lui bệnh hoàn toàn (LBHT) có những tiêu chuẩn sau: số lượng bạch cầu trung tính >1,5G/1, số lượng tiểu cầu >100G/1, tủy có tỷ lệ tế bào gần thông thường và tỷ lệ bạch cầu non trong tủy <5%>
Quy trình điều trị LXMc thường được phân phân thành hai quá trình lớn: quá trình điều trị tấn công (để có LBHT) và quá trình điều trị sau LBHT (để kéo dãn đến mức tối đa hoàn toàn có thể thời gian LBHT). Giai đoạn thứ hai gồm có điều trị duy trì, củng cố và tái tấn công.
Điều trị LXM dòng tủy Điều trị tấn công: Điều trị tấn công nhờ vào nguyên tắc phối hợp những thuốc mà có tác dụng tốt đối với LXMc khi những thuốc này được sử dụng riêng rẽ. Hai nhóm thuốc đang được sử dụng nhiều nhất lúc bấy giờ: arabinosylcytosin (ara-C) và anthracyclin. ARA-C, khi được dùng với liều 200mg/mét vuông da/ngày trong 5 ngày, hoàn toàn có thể cho kết quả LBHT khoảng chừng 40%, thời gian LBHT khoảng chừng 1 năm và có tầm khoảng chừng 10% trong số này còn có thời gian LBHT là 8 - 10 năm. Daunorubicin (một thành viên của nhóm anthracyclin) với liều trung bình 60mg/mét vuông/ngày trong 3 - 7 ngày cho kết quả LBHT tương tự như ARA-C. Các thuốc trên thường gây những tác dụng phụ như suy tủy, rụng tóc, rối loạn tiêu hoá, nôn, chán ăn và bệnh cơ tim đối với anthracyclin. Phác đồ chuẩn phối hợp hai thuốc trên là 3+7: daunorubicin 45 - 60mg/mét vuông/ngày trong 3 ngày (1→3) và ara-C 100-200mg/mét vuông/ngày trong 7 ngày (1→7). Một tuần sau khi ngừng thuốc, bệnh nhân sẽ được làm xét nghiệm tủy đồ, nếu trong tủy vẫn còn >10% bạch cầu non thì bệnh nhân sẽ được điều trị đợt thứ hai tương tự. Với phác đồ điều trị trên, tỷ lệ lui bệnh hoàn toàn hoàn toàn có thể đạt được tới 70%, thời gian LBHT khoảng chừng 1 - 1,5 năm và có tầm khoảng chừng 15-20% duy trì LBHT trong khoảng chừng 5 - 7 năm. Khoảng một nửa số bệnh nhân không đạt được LBHT chết trong quá trình suy tủy sau điều trị vì những biến chứng nhiễm trùng và xuất huyết. Một số phác đồ khác cũng khá được sử dụng trên thế giới: TAD (thioguanine - araC - daunorubicin), EAD (etoposide - araC - daunorubicine), ARA-C liều cao 2 - 3g/mét vuông trong 2 - 3 ngày.
Đối với LXMc dòng tủy thể M3:ATRA (all trans retinoic acide), một dẫn chất của vitamin A hiện giờ đang được sử dụng để điều trị LXMc thể M3 (APL). ATRA được sử dụng lần đầu tiên vào năm 1986 và lúc bấy giờ trở thành lựa chọn số 1 trong điều trị APL. Theo những nghiên cứu và phân tích, thuốc này còn có tác dụng làm cho những tế bào tiền tủy bào tiếp tục quá trình biệt hoá và chết theo chương trình thông thường. Phác đồ điều trị phối hợp ATRA và đa hoá trị liệu là phác đồ chuẩn lúc bấy giờ trong điểu trị APL. ATRA phối hợp vái đa hóa trị liệu hoàn toàn có thể mang lại kết quả khả quan với tỷ lệ lui bệnh hoàn toàn 90%-95% và kĩ năng lui bệnh kéo dãn hay hoàn toàn có thể nói rằng cách khác là khỏi bệnh 70%-75%. Tác dụng không mong ước nguy hiểm nhất của ATRA là hội chứng retinoic acid. Một loại dược chất thứ hai cũng rất có hiệu suất cao trong điều trị APL là arsenic triosid. Arseníc triosid đã được sử dụng tư trẽn 500 năm trước đây trong y học truyền thống Trung Quốc. Vào trong năm đầu của thập kỷ 70 của thế kỷ 20, một nhóm những nhà khoa học của Trường Đại học Y khoa Harbin (Trung Quốc) đã thông báo rằng dung dịch nguyên chất của arsenic trioxid (As203) hoàn toàn có thể dùng để điều trị APL theo nguyên tắc dùng độc trị độc của y học truyền thống Trung Quốc. Từ thời điểm đó, rất nhiều nghiên cứu và phân tích đã ứng dụng As203 trong điều trị APL, đặc biệt là APL tái phát, mang lại những kết quả rất khả quan với tỷ lệ lui bệnh hoàn toàn khoảng chừng 85% - 90%, tỷ lệ sống không bệnh trên 5 năm hoàn toàn có thể đạt đến 80%. Tại Viện Huyết học - Truyển máu từ 1999 GS. Đỗ Trung Phấn và đồng nghiệp đã áp dụng thuốc này điều trị cho M3. Kết quả thu được rất đáng kích lệ, tỷ lệ lui bệnh đạt > 80% với ATRA và 90% vối As203, nhất là M3 tái phát.
Điều trị sau LBHT:Quy trình điều trị tiến hành đều đặn hàng tháng bằng những thuốc hoá chất nhẹ, kéo dãn 2-3 năm sau LBHT gọi là vấn đề trị duy trì. Gọi là duy trì vì mục tiêu của quá trình điều trị này là duy trì LBHT. Thời gian của quá trình này kéo dãn bao nhiêu lâu vẫn không được xác định rõ. Điều trị củng cố hoặc tái tấn công là phương pháp điều trị sử dụng hoàn toàn có thể là phác đồ đã dùng trong điểu trị tấn công hoặc phác đồ khác mà cũng luôn có thể có độ mạnh tương tự hoặc hơn để củng cố LBHT, giảm đến mức tối đa rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn tái phát, kéo dãn thòi gian LBHT. Các thuốc thường được sử dụng là 6MP, thioguanin, etoposid hoặc ara-C liều trung bình hoặc liều cao.
Ghép tế bào gốc tạo máu:Thường được chỉ định cho những trường hợp: điều trị củng cố cho những bệnh nhân có những yếu tố tiên lượng xấu, những bệnh nhân tái phát, và những bệnh nhân không đáp ứng với những phác đồ điều trị thông thường. Ghép tế bào gốc tạo máu được coi như một giải pháp tương hỗ cho việc sử dụng những phác đồ hóa trị liệu liều cao. Ghép hoàn toàn có thể là ghép đồng loài, ghép tự thân hoặc ghép tế bào gốc của máu ngoại vi. Biến chứng gây tử vong của ghép đồng loài là ghép chống chủ, nhiễm trùng, viêm tắc tĩnh mạch nhất là tĩnh mạch trên gan.
Điều trị LXMc dòng lymphoPhác đồ điều trị tấn công thường phối hợp nhiều loại thuốc. Phác đồ chuẩn được nhiều tác giả sử dụng gồm vincristin, prednison, asparaginase hoặc cyclophosphamid, và anthracyclin. Sự phối hợp đơn thuần vincristin-prednison hoàn toàn có thể cho kết quả LBHT trong khoảng chừng 36-67% những trường hợp LXMc dòng lympho. Sự góp mặt thêm của anthracyclin vào phác đồ trên hoàn toàn có thể tăng tỷ lệ LBHT lên tới 72 - 92%. Một số tác giả thường sử dụng phác đồ phối hợp cyclophosphamide-ara c trong điều trị LXMc dòng lympho T. 6 mercaptopurin và methotrexat là hai thuốc thường được sử dụng trong điều trị duy trì LXMc dòng lympho trong quá trình LBHT. Thời gian điều trị duy trì thường kéo dãn 24 - 36 tháng. Các thuốc sử dụng trong tái tấn công thường là những thuốc đã sử dụng trong điều trị tấn công và một số trong những thuốc khác ví như methotrexat liều cao, ara-C liều trung bình hoặc cao, etoposid hoặc 6MP, ghép tủy. Trong điều trị LXMc dòng lympho, điều trị những bệnh nhân có biểu lộ thâm nhiễm thần kinh trung ương là một vấn đề được nhiều tác giả quan tâm. Thường trong những phác đồ điều trị lúc bấy giờ đều có chính sách điều trị dự trữ tình thâm nhiễm hệ thần kinh trung ương bằng tiêm methotrexat trực tiếp vào tủy sống hoặc tia xạ sọ não. Khi bệnh nhân có biểu lộ của thâm nhiễm thần kinh trung ương phát hiện bằng những tín hiệu thần kinh và sự xuất hiện của những bạch cầu non ác tính trong dịch não tủy, bệnh nhân dược điều trị bằng tiêm phổi hdp methotrexat, ara-C và solumedrol vào tủy sống.
TIÊN LƯỢNG
Các yếu tố tiên lượng thường được đề cập đến là: tuổi của bệnh nhân, số lượng bạch cầu máu ngoại vi lúc chẩn đoán, những rối loạn nhiễm sắc thể, kĩ năng đạt được lui bệnh hoàn toàn ngay sau đợt điều trị đầu tiên, thòi gian LBHT, LXMc dòng B hay T... Tuổi thường được xem là yếu tố tiên lượng quan trọng: tuổi càng cao tiên lượng càng xấu. Trong LXMc dòng lympho, tỷ lệ LBHT ở trẻ em là 95% trong khi đó tỷ lệ này của bệnh nhân >50 tuổi là 40-60%. Số lượng bạch cầu cao >30G/l cũng là yếu tố tiên lượng xấu. Bệnh nhân không còn hiến loạn nhiễm sắc thể tiên lượng tốt hơn bệnh nhân có biến loạn nhiễm sắc thể. Tuy nhiên, những yếu tố tiên lượng trên chỉ mang tính chất chất chất tương đối, chúng phụ thuộc rất nhiều vào phác đồ điều trị mà tất cả chúng ta sử dụng.
